Veelgestelde vragen over Het project
Filter
Het project
Neen, zon en wind op land zijn onmisbaar voor het behalen van de klimaatdoelen. Dit blijkt uit een rapport van CE Delft dat zij schreven in opdracht van actiegroep Windalarm en Nederlandse Vereniging Omwonenden Windturbines. Holland Solar, Energie Samen en NWEA erkennen dit: zon en wind zijn samen de sleutel voor het behalen van de klimaat- en energieambities. Het uitsluiten van wind en zon op land is daarom onverstandig.
De komende jaren is er meer duurzame energie nodig om de klimaatdoelen te behalen. Het kabinet heeft de doelstelling om in 2030 een CO2-reductie te realiseren van 55 procent. Helaas zijn we nog ver verwijderd van het behalen van dit doel. Met de huidige maatregelen weten wij slechts 44 procent reductie te bewerkstelligen. Ook de grote ambities voor groene waterstof en elektrificatie van de industrie vragen om hogere doelstellingen voor hernieuwbare energieopwekking op land. Daarom is het belangrijk dat er tempo gemaakt wordt in het realiseren van de energietransitie.
Ook na 2030 zijn er maar een paar opties beschikbaar om een volledig duurzame energievoorziening te realiseren. Minder wind en zon op land betekent meer duurzame energie importeren. Naast dat deze optie nog niet voldoende beschikbaar is, geeft dit onnodige extra kosten en maakt het ons meer afhankelijkheid van andere landen. Het is zonde om goedkope Nederlandse duurzame energie uit te sluiten.
De Duurzame Polder is de verzamelnaam voor de Geffense, Lithse, Nulandse en Rosmalense polder, anders gezegd: de polder tussen Oss en ‘s-Hertogenbosch. Grotendeels valt de polder onder gemeente Oss, deels onder gemeente ’s-Hertogenbosch. Provincie Noord-Brabant en gemeenten Oss en ’s-Hertogenbosch willen duurzame energie opwekken in de duurzame polder via windturbines
Afgesproken is dat Nederland overschakelt naar duurzame energie. Deze energie wordt opgewekt op zee – dat regelt het rijk - en op land. Dat laatste regelen regionale energieregio’s. In de Regionale Energie Strategie (RES) hebben gemeenten aangegeven hoeveel duurzame energie ze in 2030 kunnen opwekken via nog te bouwen windturbines en zonneparken voor de periode van ongeveer vijfentwintig jaar.
De gemeente Oss heeft de ambitie om in 2050 klimaatneutraal te zijn. Gemeente 's-Hertogenbosch heeft met het vaststellen van het bestuursakkoord 2022 haar ambitie van klimaatneutraliteit versneld naar uiterlijk 2045. In de energienota van de Provincie Noord-Brabant staat dat in 2030 al 50 procent van alle energie uit duurzame bronnen moet komen. In diverse onderzoeken komt het poldergebied voor beide gemeenten naar voren als een plek waar grootschalige opwekking van wind- en zonne-energie mogelijk is.
De Gemeente ’s-Hertogenbosch heeft in het Bestuursakkoord 2022-2026 vastgelegd dat zij voor 2030 16 windturbines wil realiseren in de Duurzame polder, binnen de bestaande randvoorwaarden. De windturbines moeten vóór 2025 vergund zijn.
De Gemeente Oss heeft als doelstelling voor de Lithse en Geffense polder het realiseren van 0,514 PJ aan windenergie. Hoeveel windturbines precies nodig zijn om deze hoeveelheid energie op te wekken, hangt af van het type windturbines dat wordt gekozen en de opstelling van de molens.
In de Duurzame Polder komen geen zonnevelden.
Bij deze opgave is een integrale gebiedsbenadering afgesproken waarin naast de energieambitie ambities voor onder meer landbouw, natuur, recreatie en cultuurhistorie een plaats krijgen.
De aarde warmt op, veel planten en diersoorten verdwijnen, de zeespiegel stijgt en we zien wereldwijd steeds meer extreme weersverschijnselen zoals hittegolven, droogte, bosbranden en overstromingen. Als we onze aarde leefbaar willen houden voor onze kinderen en kleinkinderen, moeten we anders gaan produceren en consumeren. Daarom nemen we maatregelen die bijdragen aan een beter milieu en een gezonde economie, zoals het verduurzamen van onze energiehuishouding. Dat betekent dat we veel meer energie duurzaam moeten gaan opwekken. Tot 2030 zijn windmturbines – als werkpaard van de energietransitie - daarvoor een belangrijke bron.
De ontwikkelingen in de techniek helpen ons om projecten steeds slimmer én duurzamer aan te pakken. Het is goed dat er op meerdere manieren en door veel verschillende partijen wordt gewerkt aan innovaties voor het opwekken van duurzame energie. Op dit moment zijn enkel windmolens en zonnepanelen voldoende ontwikkeld om grootschalig te kunnen bijdragen aan het realiseren van onze energiedoelstellingen tot 2030, zoals afgesproken in het Klimaatakkoord.
Wanneer er daadwerkelijk windturbines in de polder komen, is nu nog niet precies te zeggen. Wat we wel weten is dat de windturbines vóór 2025 vergund en voor 2030 gerealiseerd moeten zijn. Beide gemeenten hebben zich hieraan geconformeerd.
Dat is op dit moment nog niet bekend. De exacte aantallen en locaties komen aan bod in de ontwerpfase in samenspraak met belanghebbenden.
De Gemeente ’s-Hertogenbosch heeft in het Bestuursakkoord 2022-2026 vastgelegd dat zij voor 2030 16 windturbines wil realiseren in de Duurzame polder, binnen de bestaande randvoorwaarden. De windturbines moeten vóór 2025 vergund zijn.
De gemeente Oss heeft als doelstelling voor de Lithse en Geffense polder het realiseren van 0,514 PJ aan windenergie. Hoeveel windturbines precies nodig zijn om deze hoeveelheid energie op te wekken, hangt af van het type windturbines dat wordt gekozen en de opstelling van de turbines.
In de gemeente 's Hertogenbosch komen de windturbines minimaal één kilomter van de bebouwde kom te staan. In gemeente Oss minimaal twee kilometer.
Naast windturbines en zonnevelden is gekeken naar het leggen van zonnepanalen op daken. Dit heeft de voorkeur boven zonnevelden in agrarisch of natuurgebied. Met succes, want doordat meer zonnepanelen op daken zijn gerealiseerd, zijn in de Duurzame Polder minder windturbines nodig. Maar met alleen daken vol zonnepanelen halen we de energiedoelstellingen van beide gemeenten niet. Daarom blijft opwekking van energie met windturbines nodig.
Het project Duurzame Polder bevindt zich nu in fase 2, dit is de ontwerpfase. In deze fase voeren we het ontwerpend onderzoek uit, starten we met het plan MER.
De Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NR) heeft ter inzage gelegen (in september en oktober 2022). Daarop hebben veel mensen ingesproken. De nota met reacties volgt in 2023.
In navolging van de bewonersbijeenkomsten van september en oktober 2022 worden er opnieuw bewonersbijeenkomsten georganiseerd. Op basis van de kwaliteiten, kansen, waarden en aandachtspunten die eind 2022 tijdens de eerdere bijeenkomsten met belangenorganisaties en bewoners zijn opgehaald, heeft het ontwerpbureau verschillende ontwikkelmogelijkheden voor de toekomst van de Duurzame Polder verkend. Tijdens de bijeenkomsten in februari worden die gedeeld en vragen we aan bewoners en belangenorganisaties hierover mee te denken. De manier waarop windturbines kunnen worden opgesteld worden besproken, in samenhang met andere relevante thema’s voor de polder waaronder landbouw, natuur, water, recreatie, cultuurhistorie en beleving. De ontwerpers van het ontwerpbureau delen in eerste schetsen welke mogelijkheden zij voor de polder zien. Met de inbreng uit de bijeenkomsten worden vervolgens de varianten voor de Duurzame Polder uitgewerkt.
In deze fase wordt ook bekeken op welke manier de omgeving (financieel) voordeel kan hebben van de opbrengsten van de energieopwekking.
Behalve de bijeenkomsten die in het teken staan van het ontwerpend onderzoek worden er thematische bijeenkomsten georganiseerd. Zo vindt er in januari een themasessie over gezondheid plaats en worden er excursies georganiseerd naar een bestaand windpark.
Na het opstellen van de varianten volgt een proces van beoordelen en afwegen dat zal leiden tot een voorkeursvariant, het zogenaamde voorkeursalternatief. Die varianten worden onderzocht op hun gevolgen in de milieueffectenrapportage. In deze stappen komt in beeld hoe het gebied wordt ingericht en welke kansen er zijn voor versterking van het gebied.
In de vergunningfase die hierop volgt nemen de gemeenten vervolgens besluiten oer de bouw van windturbines en over het versterken van de kwaliteiten in het gebied .
Wat gebeurde er vooraf?
De verkenningsfase vond plaats van 2018 tot en met 2021 en draaide om de vraag: is de polder tussen Oss en 's-Hertogenbosch geschikt voor het opwekken van duurzame energie? Via bijeenkomsten hebben bewoners, bedrijven, belangenorganisaties en overheden hun belangen ingebracht.
De besluitvorming over deze fase vond plaats in oktober 2020 ('s-Hertogenbosch) en januari 2021 (Oss). Aanvullend heeft in mei 2021 de gemeenteraad van 's-Hertogenbosch de opgave bijgesteld voor het Bossche polderdeel naar aanleiding van het besluit over de RES 1.0.
De verkenningsfase vond plaats van 2018 tot en met 2021 en draaide om de vraag: is de polder tussen Oss en ’s-Hertogenbosch geschikt voor het opwekken van duurzame energie? Via bijeenkomsten hebben bewoners, bedrijven, belangenorganisaties en overheden hun belangen ingebracht. In het Eindrapport Verkenning Duurzame Polder (2020) staan onder andere:
- Een overzicht van de belangen in de Duurzame Polder, zoals wonen, gezondheid, landbouw, cultuur, recreatie en natuur;
- Het verhaal van de polder: hoe het gebied door de eeuwen heen is veranderd;
- De technische mogelijkheden voor het opwekken van zonne- en windenergie in de Duurzame Polder;
- Een aantal perspectieven voor de ontwikkeling van de polder;
- De mogelijke rol van de overheden bij de eventuele planvorming voor de bouw van windturbines in de Duurzame Polder.
De besluitvorming over deze fase vond plaats in oktober 2020 (’s-Hertogenbosch) en januari 2021 (Oss). Aanvullend heeft in mei 2021 de gemeenteraad van ‘s-Hertogenbosch de opgave bijgesteld voor het Bossche polderdeel naar aanleiding van het besluit over de RES 1.0.
Windenergie opwekken gebeurt in Nederland voor het grootste deel op zee. Hiervoor zijn ambitieuze doelen opgenomen in het Klimaatakkoord. Dat is niet genoeg om ons doel te halen. Daarom is in het Klimaatakkoord afgesproken, dat we ook op land grootschalig zonne- en windenergie gaan opwekken.
De gemeenteraad van ’s-Hertogenbosch heeft eerder besloten om op zoek te gaan naar 100 hectare zonnevelden buiten de Duurzame Polder, om zo de opgave binnen de polder te verkleinen. Deze uitvraag heeft niet de gewenste 100, maar 50 hectare opgeleverd aan potentiële zonnevelden. Deze worden gerealiseerd. De resterende opgave nemen we mee in de vorm van windenergie. Windenergie vraagt veel minder ruimtebeslag dan zonne-energie en is te combineren met andere functies zoals landbouw en natuur.
De gemeente Oss heeft dit gebied aangewezen als grootschalig agrarische productiegebied met windturbines. De Duurzame Polder is voor de gemeente Oss dan ook vooral primair agrarisch gebied.
Dat betekent dat binnen een gemeente geen broeikasgassen (zoals bijvoorbeeld CO2)worden uitgestoten óf dat deze uitstoot wordt gecompenseerd met maatregelen waardoor extra CO2 uit de lucht wordt gebonden.
Het begrip energieneutraal gaat over het energieverbruik van een gemeente. Een gemeente is energieneutraal als het energieverbruik binnen de gemeente op jaarbasis op 0 uitkomt. Dit komt doordat er evenveel energie wordt opgewekt als verbruikt. De hoeveelheid energie die verbruikt wordt, wordt zelf opgewekt. Bijvoorbeeld door middel van zonnepanelen of windturbines, of manieren om warmte te winnen. Het besparen van energieverbruik is ook een middel dat bijdraagt aan het sneller energieneutraal worden.
Nee, zowel de gemeente Den Bosch als de gemeente Oss heeft een eigen opgave rondom windenergie te realiseren. Dit betekent dat Den Bosch geen opgave van Oss overneemt en vice versa.
We zijn hierover in gesprek met Defensie. Het gebied van de Duurzame Polder maakt deel uit van het laagvlieggebied Maas-Waal voor militaire vliegtuigen en helikopters van het ministerie van Defensie. Er gelden op dit moment geen juridische beperkingen voor de ontwikkeling van grootschalige windenergie in de polder, omdat het laagvlieggebied niet is opgenomen in het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (BARRO).
In Nederland moeten alle windmolenopstellingen getoetst worden op een mogelijke verstoring vanaf ca. 90 meter hoogte op de radarsystemen van Defensie.
De gemeenteraden van Oss en Den Bosch hebben al een keuze gemaakt waar de energieopgaven gerealiseerd zouden moeten worden, dat besluit is al genomen. Het zoekgebied voor windturbines in de Duurzame Polder is dus al bepaald. De invulling hoe de opgaven daadwerkelijk gerealiseerd gaan worden, is nu (in fase 2, de ontwerpfase) aan de orde. Bewoners en andere belangstellenden kunnen hierover meedenken.